Anadolu'nun Tarihi Mirasları: Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası

Seyahat - Makale

Bontena Seyahat

Sivas ilimizin Divriği ilçesinde bulunan tarihi cami ve hastane, iki bölümden oluşur. Aynı tarihlerde yapılmış olsalar da cami ve hastanenin yaptıranları ve mimarları birbirinden farklıdır. Cami bölümü 1228–29 yıllarında Mengücekli beyi Ahmed Şah tarafından inşa ettirilmişken, Darüşşifa bölümü de aynı yıllarda Ahmed Şah'ın eşi Turan Melek tarafından yaptırılmıştır. Bu da, günümüz modern ülkelerindeki First Lady'lerin sosyal projelerle ilgilenme misyonlarının, Anadolu ve Türk kültüründeki yaklaşık 800 yıl önceki bir örneğidir.

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, 1985 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alınmış ve Türkiye'den bu listeye dahil olan ilk mimari eser olmuştur. Anadolu geleneksel taş işçiliğinin mükemmel bir örneği olan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, onu görenleri hem ihtişamı hem de detaylı işleme ve kabartmaları ile büyülemektedir.

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası iki kubbeli bir yapıya ve onu eşsiz kılan pek çok özelliğe sahiptir. Camide beş sahın bulunmaktadır ve her biri yıldız tonozlarla örtülmüştür. Hem Selçuklu hem de Emevi plan tipinin bir arada bulunduğu Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, hem plan hem de süsleme olarak eşi benzeri olmayan bir yapıdır. İki başlı kartal ve doğan motiflerinin de içinde olduğu süslemeler barok tarzları ile dikkat çekmektedirler. Abanoz ağacından minber de Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'nın bir diğer ilgi çekici ve örneğine ender rastlanabilen parçalarından bir tanesidir.

Taş işçiliği yapılırken sadece iki boyutlu bir yaklaşım benimsenmemiş, usta mimar ve sanatçılar, ışık ve gölge oyunlarının da etkilerini göz önünde bulundurularak Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'nı inşa etmişlerdir. Günün belirli saatlerinde Darüşşifa kapısında beliren gölge, namaz kılan bir kişinin silueti ile aynıdır. Bu türdeki inanılmaz detaylar, hem dönemin mimar ve ustalarına olan saygıyı hem de Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'nın gizemini arttırmaktadır. Evliya Çelebi de ünlü Seyahatnamesinde, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'ndan bahsetmiş ve ne kadar muhteşem ve hayranlık uyandırıcı bir eser olduğunu kendi dili ve yorumu ile açıkça belirtmiştir.

Yaklaşık 800 yıldır ihtişamını koruyan ve ayakta duran Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kanuni Sultan Süleyman hükümdarken, döneminin ve tüm zamanların en büyük mimarlarından birisi olarak kabul edilen Mimar Sinan tarafından restore edilmiş ve sütunları güçlendirilmiştir. Bu çalışmanın 1565 yılında yapıldığına dair kitabeler bulunmaktadır.

Ünü ülke sınırlarını aşmış olan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, hem yerli hem de yabancı turistleri kendisine çekmektedir. Eğer Anadolu'nun tarihi miraslarını görmek için bir plan yapıyorsanız, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası da mutlaka bu planda olması gereken yerlerden bir tanesidir. Farklı medeniyet ve kültürlerin izlerini her detayında görmenin mümkün olduğu Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, kendine özgü mimari yapısı ve detayları ile tamamen özgün ve türünün tek örneği olan eserlerden bir tanesidir.